İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nur Eda Topçu Eryalçın, Marmara Denizi’nde artan müsilajın deniz ekosistemine ve özellikle mercan kolonlarına ciddi zararlar verdiğini belirtti.
Doç. Dr. Nur Eda Topçu Eryalçın, müsilajın mercanların yaşam alanlarını kaplamasıyla, canlıların yaşamını yitirmesine neden olduğunu söyledi.
Son gözlemlere göre müsilaj, Prens Adaları, Marmara Adası ve Avşa Adası çevresinde bulunan mercan kolonilerinin üstünü kaplamaya başladı. Mercanlar, yaşamlarını sürdürebilmek için gövdelerinde ağız benzeri yapılar kullanırken, müsilajla kaplandığında boğularak ölüyor. Eryalçın, “Maalesef bir kabus geri döndü, müsilajı tekrar yaşıyoruz. Henüz yüzeyde 2021 yılındaki kadar belirgin değil fakat su kolonunda büyük parçalar halinde müsilaj mevcut” ifadelerini kullandı.
Müsilajın aylar boyunca suyun altında kalabildiğine ancak şimdi dibe inmeye başladığına dikkat çeken Eryalçın, dipte de net bir şekilde görüldüğünü ve mercanların dallarına takıldığını belirtti. Mercanların genellikle 30-40 metre derinlikte bulunduğunu, müsilajın başlangıçta 5-20 metrelerde yoğunlaştığını ve şu anda dipte de yoğun biçimde görüldüğünü sözlerine ekledi.
Mercanların Ölüme Doğru Gidişi ve Müsilajın Etkisi
Prens Adaları ve Marmara ile Avşa adasındaki izleme çalışmalarında, mercanların dallarına müsilaj parçalarının takıldığını gören uzmanlar, bu durumu yakından takip ediyor. Mercanlar, müsilajın neden olduğu nekrotik bozulmalarla karşı karşıya kalıyor. Bu bozulmanın, canlı dokuda başlayan ve doku kaybına neden olan hastalık gibi geliştiğine dikkat çeken Eryalçın, vücudunun yüzde 50’sinden fazlasını etkilerse mercanın ölümüyle sonuçlandığını vurguladı.
2021 yılındaki müsilaj döneminde mercanlarda yüksek oranda ölümler yaşandığını hatırlatan Eryalçın, bu yıl da aynı sonucu görme endişesi taşıdıklarını dile getirdi. Sonuç alınmazsa, sürekli müsilajın varlığıyla denizlerde canlılığın kaybolabileceği konusunda endişeli olduklarını belirtti.
Mercan Kolonilerinin Durumu ve Koruma Çabaları
En yaşlı mercan kolonileri olan 40 santimetre üzerindekilerin, önceki müsilaj döneminin ardından neredeyse yok olduğunu anlatan Eryalçın, bu kolonilerin yok olmasıyla türlerin yeniden toparlanmaya çalıştığını kaydetti. Ancak, küçük birey sayısında artış olsa da, müsilaj gibi tehditlerin devam etmesi halinde, türlerin iyileşme şansının azalacağına dikkat çekti.
Deniz ekosistemine büyük önem taşıyan mercanların durumu, müsilajın devam etmesi halinde ciddi risk altında bulunuyor. Uzmanlar, Marmara Denizi’ne arıtılmamış suyun girişinin engellenmesi gerektiğine vurgu yapıyor.
Eryalçın, sözlerini şu şekilde tamamladı: “Kimseyi ümitsizliğe sürüklemek istemem. Marmara Denizi, hızlı tepki veren bir deniz. Her yerde olmasa da, dinamiği yüksek bir yapıya sahip. Birlikte çabalarsak, bunun karşılığını alırız. Eylem planındaki maddelerin samimi ve ivedilikle uygulanması şart. Marmara’ya hiçbir şekilde arıtılmamış su girmemeli. Bu sağlandığında, müsilajın ortadan kalkması ve denizimizin eski sağlığına kavuşması mümkün olur.”
(AA)
