Artvin Yusufeli’nde keşfedilen yeni kertenkele türü “darevskia salihae”, Hacettepe Üniversitesi’nden Dr. Mehmet Kürşat Şahin’in vefat eden annesine ithafen bilim dünyasına kazandırıldı.
Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Kürşat Şahin, Artvin’in Yusufeli ilçesinde keşfettiği yeni kertenkele türüne, vefat eden annesi Saliha’nın ismini vererek “darevskia salihae” adıyla bilim literatürüne kazandırdı.
Uzun yıllar süren sürüngen ve amfibi araştırmalarıyla tanınan Şahin, Barhal Vadisi’nde gerçekleştirdiği arazi çalışmaları sırasında bu yeni kertenkele türünü keşfetti.
Barhal Vadisi’nin güneşlenme dinamiğinin oldukça ilginç olduğunu belirten Şahin, bu bölgede yürütülen incelemeler esnasında farklı desenlere sahip bir kertenkele ile karşılaştığını ifade etti. Şahin, “Yeni bir tür olduğunu anlayınca çok heyecanlandım. Yanımda bulunan Gümüşhane Üniversitesi’nden Doç. Dr. Muammer Kurnaz ile göz göze geldik ve heyecanla birbirimize sarıldık.” dedi.
Özgün Ekolojik Koşullar ve Genetik Uzaklık
Barhal Vadisi’nin diğer vadilere kıyasla daha kısa bir güneşlenme süresine sahip olduğunu aktaran Şahin, bu özgün koşulların türün yaşam alanını daralttığını dile getirdi. Keşfedilen kertenkele türünün sadece 150 metrelik bir kaya bloğu içinde, 5-6 metrelik bir yükseklikte, yani yaklaşık 750 ila 900 metrekarelik alanda yaşadığını belirtti. Diğer kertenkele türlerinden genetik olarak oldukça farklı olduğunu vurguladı.
Yeni Tür Keşfetmek Zor
Şahin, keşfettikleri kertenkele türünün hem morfolojik hem de genetik analizlerini gerçekleştirdiklerini ve dünya üzerindeki yakın akrabalarından oldukça farklı olduğunu tespit ettiklerini söyledi. Keşif sonrasında tür için bir isim belirlemenin önemine değinen Şahin, “İlk başta bulunduğu yerin ismini vermeyi düşündük. Ancak o dönemde annemi kaybetmenin zorluğunu yaşıyordum. Arkadaşım Doç. Dr. Muammer Kurnaz, taziyeye geldiğinde keşfimizden bahsetti ve keşfimize annemin adı ‘Saliha’ ismini vermemizi önerdi. Ailecek bu durumdan çok duygulandık.” şeklinde konuştu.
Şahin, “Bu, dünya için yeni bir tür. Sürüngenlerde yeni bir tür keşfetmek oldukça zor, hele ki bizim ülkemizde. Genç yaşta bu türün kaşiflerinden biri olabildiğim için annemin benimle gurur duyduğuna inanıyorum. Habitatı bozulmadığı sürece adıyla sonsuza kadar yaşayacak. Hepimiz göçüp gitsek de ‘Saliha kertenkelesi’ sonsuza kadar var olacak.” ifadelerini kullandı. Türün bilimsel adının “darevskia salihae” olarak literatürde yer aldığını ve şu ana kadar yalnızca Barhal Vadisi’nde tespit edildiğini belirten Şahin, bu nedenle neslinin tükenme riski taşıyabileceğini de ekledi. Koruma ve izleme çalışmalarına devam ettiklerini sözlerine ekledi.
(AA)
