Kocaeli’de içme suyu kaynaklarını korumak amacıyla yer altı şebekesinde gece saatlerinde akustik cihazlarla yapılan dinlemeler sayesinde son 5 yılda 38 milyon ton su tasarrufu sağlandı.
Küresel iklim değişikliğinin sonuçlarından olan su kıtlığı, günümüzün en önemli sorunları arasında yer alıyor. Su kaynaklarının verimli kullanılmaması ve boşa akan su kaynakları gibi etmenler, suyun önemini daha da artırıyor. Kocaeli Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSU), suyun verimli kullanılması ve israf edilmemesine yönelik çalışmalarını sürdürüyor.
İSU, kayıp kaçak su oranını en aza indirmek için uygulamaya başladığı gece dinlemeleriyle boşa akan su kaynaklarını durdurmayı hedefliyor. Günün sessiz saatlerinde akustik yer mikrofonu kullanarak şebeke bölgelerinde dinlemeler yapılıyor ve arızalı borular tamir ediliyor. 2020 yılından bu yana, 51,1 milyon metreküp su tutma kapasitesine sahip Yuvacık Barajı’nın yüzde 74’ü, 25 milyon metreküp kapasiteli Namazgah Barajı’nın ise yaklaşık 1,5 katına karşılık gelen 38 milyon ton suyun boşa akması engellendi.
İSU Genel Müdürü Ali Sağlık, iklim değişikliğinin etkilerinin sürdüğünü ve sanayinin gelişmesi, nüfusun artması gibi etkenlerle su kaynaklarının gitgide daraldığını belirtti. Son 50-60 yıla göre en kurak günlerin yaşandığını, bu nedenle mevcut su kaynaklarına sahip çıkmak gerektiğini vurguladı. Kaybolan su oranlarını düşürmek amacıyla şebeke hatları, içme suyu depoları ve su sayaçlarının yenilenmesi gerekiyor. Ayrıca, gece saatlerinde şebeke dinlemeleri gerçekleştiriliyor.
SCADA sistemiyle kentteki 388 noktayı çevrim içi izlediklerini belirten Sağlık, “100 tonun üzerindeki bütün depo vanalarının açma kapamasını buradan otomatik yapıyoruz. Sahada bir arızayla karşılaşıldığında anında buradan vana kapatılıyor ve su kaybının önüne geçiliyor. SCADA bu nedenle çok önemli. Kayıp kaçak sular açısından asıl önemli olan arızaya anında müdahale etme şansı, patlak esnasında su kaybının önüne geçmek.” dedi. Sağlık, kentin çeşitli bölgelerinde içinde basınç kırıcı ve debimetre olan izole DMA ölçüm odaları kurduklarını, bu odalarda bölgenin nüfusuna ve su ihtiyacına oranla kullanılan su oranını karşılaştırdıklarını kaydetti.
Gece, suyun en az kullanıldığı dönemlerdir. Eğer bir yükselme varsa, gece dinleme ekipleri hemen sahaya çıkıyor ve dinlemelere başlıyorlar. Bu çalışmanın başlangıcından bu yana sadece gece dinlemeleriyle 38 milyon ton su kazanıldı. DMA odalarının her bölgesi ayrı izleniyor ve her gün gece ve gündüz debileri takip ediliyor. İlgili ilçelerdeki şantiye şeflerine “Sizin şu bölgenizdeki DMA odasında gece tüketimi arttı. Burada bir arıza var.” deniliyor ve ekipler gönderiliyor. Akustik dinleme cihazları genellikle gece çalışıyor çünkü sessiz bir ortam gerekiyor. O sessiz ortamda arızayı bulup ertesi gün tamirat gerçekleştiriliyor.
Sağlık, su kanal idarelerindeki en büyük sorunun şebeke hatlarındaki sızıntılar olduğunu ifade ederek, “Yüzeye çıkmayan arızayı yok kabul edemezsiniz. Orada yüzeye çıkmayan su var ama su kaybı devam ediyor. Verdiğiniz suya bakıyorsunuz, tahakkuk ettiğiniz suya bakıyorsunuz. Arada fark var. Bu ne demek? Bir sızıntı var demek.” dedi. Kayıp kaçakla etkili mücadelelerden birinin arızalara hızlı müdahale etmek olduğunu vurguladı. Yapılan yatırımlar ve ekiplerin özverili çalışmaları sayesinde kaçak oranlarının düştüğünü belirtti.
2004’te Kocaeli Büyükşehir Belediyesini devraldıklarında kayıp kaçak oranının yüzde 72 olduğunu, 2025 yılının Ağustos sonu itibarıyla bu oranı yüzde 22,9’a düşürdüklerini kaydetti. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 30 büyükşehir belediyesine 2028’e kadar kayıp kaçak oranını yüzde 25’e düşürme hedefi koyduğunu da belirtti. Hedeflerinin 2028’de bu oranı yüzde 20’nin altına çekmek olduğunu dile getirdi. “Elimizdeki suya sahip çıkacağız inşallah. Biz suya sahip çıkarken de vatandaşlarımızdan tasarruf konusunda bize destek olmalarını istiyoruz. Bu mücadeleyi hep beraber yapacağız.” diye ekledi.
(Haber Merkezi)
