Tarihimize Gerede Depremi olarak geçen ve artçı sarsıntıları haftalarca devam eden Bolu ile Çankırı illerinde de hissedilen depremin 72. yıldönümü, yine acılarla hatırlandı.
Gerede’den 731 kişinin hayatını kaybettiği Türkiye’nin 3’ncü büyük depremi olarak kayda geçti. 01 Şubat 1944 tarihinde, sabah 06:21’de 7.6 (kimi kaynağa göre 7.4) şiddetinde meydana gelen deprem, başta Gerede olmak üzere, Bolu’nun tüm ilçelerinde ve Çankırı ilinde şiddetli olarak hissedilmişti.Bu depremin hemen ertesi günü (02 Şubat 1944) de bu sefer Bolu şehir merkezli ikinci büyük bir deprem meydana gelmiş ve hasarlı binaların da yıkılmasına neden olmuştu. Depremin artçı sarsıntıları, haftalarca devam etmiştir.
TÜRKİYE’NİN 3’NCÜ BÜYÜK DEPREMİ
Bu deprem, son yüzyılda meydana gelen depremler arasında; Bolu tarihinin en büyük, Türkiye tarihinin ise 27 Aralık 1939 Erzincan Depremi ve 17 Ağustos 1999 Büyük Marmara Depremi’nden sonra en fazla can kaybının yaşandığı 3’ncü büyük depremi olarak tarihe geçmiştir.
GEREDE’DE KAYAN EVLER
Gerede’de fay üzerinde bulunan bazı evlerin, 2 metre kadar Doğu Batı yönünde kaydığı; bazı evlerin ise doğu batı yönünde kaymakla kalmayıp bir eksen etrafında döndüğü ve bundan dolayı birbirleriyle çatışmış birçok evin görüldüğü de ifade edilmektedir.
GEREDE GÖLÜ’NDEKİ BUZ
1 Şubat sabahı göl donmuş bulunuyordu. Depremle beraber bir çatırtı ile buzların kırıldığını ve bazı parçaların havaya fırladığını tanıkların ifadelerinde yer bulmuştur.
HAYATINI KAYBEDENLERİN SAYISI
Depremde, resmi rakamlara göre 3.959 kişi hayatını kaybetti, 1.182 kişi de yaralandı. Resmi kayıtlara göre hayatını kaybedenlerin büyük bölümü (2.314 kişi) Bolu ilindendi.
Bazı kaynaklarda ise, arka arkaya 2 günde meydana gelen depremlerin kışın en şiddetli olduğu bir zamanda meydana gelmesi dolayısıyla, soğuktan ölenlerle birlikte ölü sayısının 7.000’e yakın olduğu ifade edilmektedir.
BOLU’DA HAYATINI KAYBEDENLERİN SAYISI
Bolu Valiliği Kütüphanesi’nde bulunan depremle ilgili bir defterde, ilimizde hayatını kaybedenlerin sayısı şu şekilde yer yer almıştı: Bolu Merkez 1.476, Gerede 731, Düzce 82, Mudurnu 25 olmak üzere toplam 2.314″ kişi.
BOLU’DAKİ HASAR
Depremde; Bolu’da en ağır yıkıma uğrayan yer, şehrin güney kesimi olmuştur. Ilıca (Karacasu) Yolu üzerinde, yolu kesen bir çatlak oluştuğu ifade edilmektedir.
Deprem’de, Bolu’da birçok köy ve özellikle Sultanköy’ün tamamı harap olmuştu. Bir kaynağa göre ise, küçük Ilıca (kaplıca) suyunun depremde kesildiği ve yaklaşık 2 hafta sonra ise eskisine göre daha fazla gelmeğe başladığı ifade edilmektedir.
