Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Başkanı Dr. Erdinç Şengüldür, karbonmonoksit zehirlenmesiyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Karbonmonoksitin ortama yayıldığında duman çıkmadığını, boğazı yakmadığını ve nefes almayı zorlaştırmadığını belirten Şengüldür, “Bu yüzden insanlar zehirlendiğini ilk başta anlamaz. Siz fark etmezsiniz ama sessiz katil bıçağını çoktan boynunuza dayamıştır” ifadelerini kullandı.
Dr. Şengüldür, karbonmonoksit (CO) zehirlenmeleri konusunda şu bilgileri paylaştı: “Kokusuz, renksiz ve tahriş yapmayan bir gaz olduğu için insanlar tarafından fark edilmez. Solunduğunda kana hızla bağlanır ve oksijen taşıyan hemoglobinin yerine geçerek dokuların oksijen almasını engeller. Bu da kalp, beyin ve hayati organlarda ani oksijen yetersizliği oluşturur.”
İnsan duyularıyla fark edilemez
Karbonmonoksit gazının renksiz, kokusuz ve tadı olmayan, insan duyularıyla fark edilemeyen bir gaz olduğunu vurgulayan Şengüldür, “Ortama yayıldığında duman çıkmaz, boğazı yakmaz, nefes almayı zorlaştırmaz. Bu yüzden insanlar zehirlendiğini ilk başta anlamaz. Kişi sadece biraz yorgunluk, baş ağrısı ve uyku hali hisseder ve çoğu zaman ‘dinleneyim geçer’ diyerek uzanır. Ancak bu uyku, vücudun oksijensiz kaldığı için ortaya çıkan derin ve geri dönüşsüz bir bilinç kaybına dönüşebilir” dedi.
Karbonmonoksit zehirlenmesinin belirtileri
Karbonmonoksit zehirlenmesinin çoğu zaman sinsi bir şekilde başladığını belirten Şengüldür, “İlk belirtiler genellikle baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, mide bulantısı ve aniden gelen uyku hali şeklindedir. İnsanlar bu durumu çoğu zaman yorgunluk, üşüme veya grip başlangıcı sanarak önemsemez. Oysa asıl tehlike tam da buradadır. Kişi ‘Biraz dinleneyim’ diyerek uzandığında, karbonmonoksit kandaki oksijenin yerini almaya devam eder ve bu uyku hali bilinç kaybına doğru ilerler” şeklinde uyarıda bulundu. Özellikle “Soba yanarken birden baş ağrısı ve yoğun bir uyku bastırıyorsa, bu kesinlikle normal değildir” diyerek kritik bir duruma dikkat çekti.
“Biraz oturayım geçer, demeyin”
Belirtiler görüldüğünde yapılacak en önemli şeyin vakit kaybetmeden temiz havaya çıkmak olduğunu söyleyen Dr. Şengüldür, “Kişi ve çevresindekiler hemen kapı veya pencereleri açarak dışarıya geçmeli, karbonmonoksit kaynağı kapatılabilecek bir kaynaksa kapatılmalı ve 112 Acil Çağrı Merkezi’ni aramalıdır. ‘Biraz oturayım geçer’ düşüncesi bu tür zehirlenmelerde en tehlikeli yanılgıdır” dedi.
Evlerde ve iş yerlerinde alınması gereken önlemler
Karbonmonoksit zehirlenmesini önlemenin en etkili yolunun düzenli bakım ve doğru kullanım olduğunu vurgulayan Şengüldür, “Soba, şofben ve kombi gibi yakıcı cihazların yıllık bakımının mutlaka yetkili kişiler tarafından yapılması, bacaların ise her sezon öncesi temizlenmesi gerekir” şeklinde bilgi verdi.
Soba, şofben veya kombi kullanırken yapılan en yaygın hatalar
Bu cihazların bakımının ihmal edilmesinin en sık yapılan hata olduğunu belirten Şengüldür, “Bacası iyi çekmeyen bir sobaya bir anda fazla kömür eklemek, dumana dönüşemeyen gazların içeride birikmesine neden olur” dedi.
“Düzenli kontrol ve önlemler hayat kurtarır”
Karbonmonoksit zehirlenmesinin, çoğu zaman fark edilemeyen ama tamamen önlenebilir bir tehlike olduğunu hatırlatan Şengüldür, “Unutmayalım, bir evin sıcak olması güzel ama güvenli olması her şeyden daha değerlidir” dedi.
(Haber Merkezi)
