Düzce BİLSEM öğrencisi Ömer Selim Esen ve öğretmeni Ayşe Karaul Arslan’ın keşfettiği asteroid, “BİLSEMDüzce” ismiyle Uluslararası Astronomi Birliği tarafından resmen adlandırıldı. Türkiye’den bir şehir ve kurum adının ilk kez uzaydaki bir gök cismine verilmesiyle bilim tarihinde önemli bir başarıya imza atıldı.
Düzce Bilim ve Sanat Merkezi öğrencisi Ömer Selim Esen ile Fen Bilimleri Öğretmeni Ayşe Karaul Arslan’ın 2021 yılında gerçekleştirdiği asteroid keşfi, Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından “BİLSEMDüzce” adıyla tescillendi. Bu gelişmeyle birlikte, Türkiye’den bir şehir ve kurum adıyla uzayda yer alan ilk gök cismi kayıtlara geçmiş oldu.
Keşif, Mars ile Jüpiter Arasında Gerçekleşti
Uluslararası Astronomi Birliği ve NASA iş birliğinde 2021 yılında yürütülen Uluslararası Asteroid Arama Kampanyası kapsamında Ömer Selim Esen ve öğretmeni Ayşe Karaul Arslan, Jüpiter ile Mars arasında bulunan yörüngede daha önce adlandırılmamış bir asteroidi belirledi. Dönemin 11 yaşındaki öğrencisi Esen ve öğretmeni Arslan, yaptıkları keşifle yaklaşık dört yıl süren değerlendirme ve onay sürecinin ardından gök cismine isim verme hakkı kazandı. Asteroit, “BİLSEMDüzce” adıyla NASA Jet İtki Laboratuvarı ve IAU Küçük Gezegen Merkezi kayıtlarına geçti.
Eğitim Sürecine Entegre Edilen Bir Etkinlikle Başladı
Fen Bilimleri Öğretmeni Ayşe Karaul Arslan, bu yolculuğun nasıl başladığını şöyle anlattı:
“Ömer’in sayesinde artık bir asteroidimiz var. 2019 yılında kurum müdürümüz Kenan Göktepe, burada bir Astro Bilgi Programı düzenlediğinden, orada bir arkadaşla tanıştığını ve o asteroit avlamaktan bahsediyordu. Ben de o zamanlar yüksek lisansımı yapıyor, astronomi eğitimi altında çalışıyordum. Öğrencilere farklı etkinlik olarak neler yapabiliriz diye düşünürken, arkadaşın asteroit avlanma etkinliğini dersime entegre ettim.”
Tescil Süreci 2024’te Tamamlandı
Keşfin üzerinden geçen üç yılın ardından resmi tescilin gerçekleştiğini belirten Arslan, bu başarıyla Türkiye’de bir ilke imza atıldığını söyledi.
“Asteroid Kaşif Ekibinin de desteği oldu. Kendileri adlandırma işinde çok yardımcı oldu. IAU’nin Minor Planet Center’da BİLSEMDüzce olarak yer aldı. NASA JPL’de yayınlanmaya başladı. Bizim keşfettiğimiz belliydi ama herhangi bir sorun olabilirdi ancak artık resmileşti.”
Asteroide Neden BİLSEMDüzce Adı Verildi?
Arslan, verilen ismin anlamını ve bu tercihin ardındaki düşünceyi şu sözlerle paylaştı:
“BİLSEMDüzce ismini neden verdiğimizi de açıklayalım. BİLSEM’lerin varoluş amacını gerçekleştirdiğimiz için BİLSEM’i öne aldık ve 81’inci iliz. Küçük bir iliz ama bilimde bir önder olduğumuzu da tüm Türkiye’ye göstermek için böyle bir ad vermeyi uygun gördük. Uluslararası Astronomi Birliği’nin çok kesin ve net adlandırma kuralları var. En son BİLSEMDüzce’de karar kıldık. Süreç böyle işledi. Yeri ise Mars ile Jüpiter arasında. Tehdit içermiyor ama sistemler değiştirildiğinde belki olabilir. Takip ediliyor zaten, artık BİLSEMDüzce asteroidimiz.”
Uzun Bekleyişin Ardından Gelen Sürpriz Haber
10’uncu sınıf öğrencisi Ömer Selim Esen, uzun bir sürecin ardından gelen haberi şu sözlerle dile getirdi:
“2021 yılında yapmıştım bu çalışmayı. Aradan 3 sene geçmişti. Çok heyecanlıydım, çok şaşırdım. Ayşe öğretmenimle birlikte çalışma yapıyorduk. Belirli şartlara göre asteroitleri seçiyorduk ve sonra BİLSEMDüzce ismiyle etiketlediğimiz asteroidi gönderdik, çıktı. O bekleme sürecinde aslında ümidimiz hiç kalmamıştı. Bir anda haber gelince gerçekten çok şaşırdık. 3 sene gibi uzun bir zaman geçti. Çok heyecanlıyım ve garip hissediyorum.”
Esen, astronomiye olan ilgisine rağmen kariyer planını matematik alanında yapmayı düşündüğünü de ekledi.
Ailesinden Gelen Gurur ve Sevinç
Ömer Selim Esen’in öğretmen babası Burçin Esen, dört yıl sonra gelen haberin ailede yarattığı heyecanı şu sözlerle anlattı:
“Pandemi zamanıydı. Ömer Selim 2. sınıftan beri BİLSEM’de çalışmalara devam ediyordu. En son pandemi zamanı Ayşe öğretmenimle birlikte NASA destekli bir projede yer aldılar. Uluslararası Asteroid Arama Kampanyası’nın projesiydi. Hem evden hem de buraya da gelip çalıştılar. Proje bittikten sonra bekleme süreci vardı. Ayşe öğretmenimiz ve Ömer Selim ile beraber bekledik. Aradan 4 yıl geçtikten sonra bir gün Ayşe hocam bize sevinçle mesaj attı. Biz de ondan öğrendik. Çok şaşırdık, beklemiyorduk diyebilirim, hatta unutmuştuk. Ondan öğrendik, sevindik. Sonraki aşamaları bekledik. Tescillenip yayınlanmasını, Türkiye’de de bilinmesini bekledik. Çok mutluyuz. Gökyüzünde bir asteroit artık bizim sayemizde biliniyor diye mutlu oluyoruz.”
(İHA)
