İzmir Körfezi’nde biriken organik maddeler balık ölümlerine yol açıyor. Prof. Dr. Şükrü Turan Beşiktepe, tabandaki organik yükün temizlenmemesi halinde kirlilik döngüsünün giderek şiddetleneceğini vurguladı.
Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şükrü Turan Beşiktepe, İzmir Körfezi’nde yıllardır biriken organik maddelerin kısır döngüye yol açtığını belirterek, tabandaki yükün temizlenmesi gerektiğini söyledi.
Balık Ölümleri Yeniden Görülmeye Başladı
Geçtiğimiz yıl görülen balık ölümlerine son günlerde yeniden rastlanmaya başladı. Turan ve Karşıyaka sahillerini kaplayan ölü balıklar, denizin renginin yeşile ve kahverengiye dönmesiyle birlikte kötü kokuya yol açtı.
Beşiktepe: “Deniz marulları ek yük oluşturuyor”
Aynı zamanda İzmir Körfezi Koordinasyon Kurulu üyesi olan Beşiktepe, kış sonunda fitoplankton, bahar ve yaz başında ise deniz marulu patlaması yaşandığını anlattı. Normalde besin tuzlarını tükettiği için ekolojik fayda sağlayan deniz marullarının, aşırı çoğaldığında körfeze ek yük getirdiğini belirtti.
Beşiktepe, “Tabanda biriken organik maddeler sıcaklıkların artmasıyla bakteriler tarafından parçalanarak inorganik besinlere dönüşüyor. Buna organik dekompozisyon deniyor. Organik maddenin yeniden inorganik hale gelmesi fitoplankton patlamalarını tekrar tetikliyor ve böylece tipik bir döngü oluşuyor. Bu süreçte oksijen biterek balık ölümleri başlıyor.” dedi.
Körfezin Yükünü Artıran Beş Kaynak
Beşiktepe, İzmir Körfezi’ne giren inorganik yükün 5 kaynağı olduğunu belirterek şunları sıraladı:
-
Tabanlarda yılların birikimiyle oluşan organik maddenin bakteriyel dekompozisyonu,
-
Arıtma tesislerinden gelen şehir deşarjları,
-
Derelerden taşınan yükler,
-
Yer altı sularıyla sisteme karışanlar,
-
Gediz Nehri’nin bazı kollarının iç körfeze taşıdığı yük.
Bu kaynakların miktarlarının net biçimde ortaya konulması gerektiğini vurguladı.
“Tabandaki organik yük temizlenmeli”
Beşiktepe, mevcut kirlilik sürecinin son 4-5 yıldır giderek şiddetlendiğini söyledi. Şehir atıkları, derelerden taşınan kirlilik ve yer altı sularındaki sızıntıların birikmesiyle körfezin yükünün arttığını ifade etti.
“Tabanda biriken organik yükün kaldırılması gerekiyor” diyen Beşiktepe, şu uyarıyı yaptı:
“Sistemin işleyişi kısır döngüye girmiş durumda. Dışarıdan hiç kirlilik yükü vermeseniz de tabandaki organik madde bakteriler tarafından parçalanıyor, tekrar inorganik hale gelip yeni kirlilik yaratıyor. Bu yüzden Körfez’in tabanında biriken bu organik yük tabakasının temizlenmesi gerekiyor, aksi takdirde süreç kendi kendini beslemeye devam edecek.”
Ulusal Strateji Çağrısı
Beşiktepe, kıyılarda artan insan baskısı nedeniyle benzer durumların diğer yarı kapalı körfezlerde de yaşanabileceğini belirterek çözüm için ulusal düzeyde bir strateji gerektiğini dile getirdi.
“Bu programla gözlem ve erken uyarı sistemleri kurulabilir. Oluşabilecek zararlı alg patlamalarının önlenmesi ve kontrolü için karar vericilere kanıta dayalı bilgiler sağlanabilir.” dedi.
(Haber Merkezi)
