Samsun’da bir grup lise öğrencisi, yaşam alanlarını kimyasal kalıntılar bırakmadan temizlemeyi başaran bir sistem geliştirdi.
Samsun Atakum Bilim ve Sanat Merkezi’nde öğrenim gören Yaşar Yiğit Toraman, Kerem Bekdemir ve Hevin Emek Avcı, “Otonom Ortam Sterilizasyon Sistemi” ile hastaneler, laboratuvarlar ve evler gibi alanların etkili bir şekilde dezenfekte edilmesini sağladı.
Bu proje, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Mehmet Yalçın Taşmektepligil Spor Salonu’nda düzenlenen TÜBİTAK 56. Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Bölge Yarışması’nda, biyoloji alanında birinci olarak destek almaya hak kazandı.
Projenin Amacı ve Gelişimi
Projenin geliştiricilerinden Yaşar Yiğit Toraman, son dönemde yaşanan Kovid-19 gibi küresel hastalıkların etkisiyle bu projeyi hayata geçirmeye karar verdiklerini belirtti. Yetersiz dezenfeksiyonun büyük kayıplara yol açtığını dile getiren Toraman, “Bazı ülkelerde hastaneler yapıldı ve geri yıkıldı. Biz de bunu görerek daha etkili bir sterilizasyon sistemi geliştirmek için yola çıktık.” dedi.
Sistemin Çalışma Prensibi
Toraman, projenin kapalı alanları temassız bir şekilde sterilize edecek bir sistem olduğunu ifade etti. “Otonom sistem, hem dezenfektanların kontrollerini hem de bireysel algılama sistemini içermektedir. Bu dezenfektanların doğrudan insan cildine etki ettiğinde büyük zararları vardır. İnsanları korumak için sistem, insanları algılıyor ve oda boşken çalışıyor.” şeklinde konuştu.
Sistem, ortama önce 10 dakika UVC ışını vererek başlayıp, ardından ozon jeneratörü ile odanın büyüklüğüne bağlı olarak 20-30 dakika arasında gaz salınımı yapıyor. Son olarak, ortamı doğal bir şekilde havalandırmak için yeniden 5 dakika UVC ışını veriliyor.
Toraman, sistemin hastaneler, ameliyathaneler, MR ve tomografi odaları gibi hassas yerlerde öncelikli olarak kullanılabileceğini vurguladı. Temizlenecek alan boş olduğunda, sistem devreye giriyor ve ortamda insan veya canlı olup olmadığını algılayan bir görüntü işleme modeli kullanıyor. Bu, hareket algılama sensörleri ile destekleniyor. “Sistemin çalışma prensibini de bir web sitesi aracılığıyla yaptığımız animasyonla anlattık. Patent başvurusu için çalışmalara başladık.” diye ekledi.
Projenin Önemi
Atakum Bilim ve Sanat Merkezi Biyoloji Öğretmeni ve proje danışmanı Faruk Tolga Şengüllendi, projenin kimyasal ürünlerin kullanımının artması nedeniyle önem kazandığını belirtti. “Dokunmadan otonom, hiçbir kimyasala ihtiyaç duymaksızın gerçekleşen bir sterilizasyon sistemi yapılması söz konusu.” şeklinde konuştu.
(AA)
