Düzce Üniversitesi ve Slovenya Maribor Üniversitesi iş birliğiyle yürütülen TÜBİTAK destekli projede, ultraviyole ışınlarının arı davranışlarına etkisi araştırıldı.
Düzce Üniversitesi ve Slovenya Maribor Üniversitesi iş birliğiyle yürütülen TÜBİTAK destekli projede, ultraviyole ışınlarının arı davranışlarına etkisi araştırıldı. Hedef: Küresel ısınmaya dayanıklı arı ırklarını belirlemek.
Düzce Üniversitesi ile Slovenya Maribor Üniversitesi’nden akademisyenler, ultraviyole ışınlarının arıların davranışları üzerindeki etkilerini araştıran bir projeye imza attı. Proje, küresel ısınmaya karşı dayanıklı arı ırklarını belirlemeyi hedefliyor. TÜBİTAK destekli “1071- UV-B Radyasyonunun Farklı Bal Arısı (Apis mellifera L.) Alt Türlerinin Davranışı ve Fizyolojisi Üzerindeki Etkileri” başlıklı çalışma, Düzce Üniversitesi Arıcılık Araştırma Geliştirme ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Meral Kekeçoğlu ve Slovenya’dan Prof. Dr. Ales Gregorc’un liderliğinde gerçekleştiriliyor.
Laboratuvar ortamında simüle edilen küresel ısınma senaryosunda, yapay zeka destekli görüntüleme sistemleri kullanılarak UV ışınlarına maruz kalan çeşitli arı ırklarının davranışları, genetik yapıları ve antioksidan özellikleri inceleniyor. Projenin amacı, Türkiye’deki beş ayrı arı ırkı ile Slovenya’daki arı ırklarının küresel ısınma karşısındaki farklılıklarını belirlemek ve hangi ırkların daha dayanıklı olduğunu ortaya koymaktır.
Prof. Dr. Kekeçoğlu, arıcıların yaz aylarında aşırı sıcaklardan duyduğu kaygıları ifade ederek, “Küresel ısınma ve iklim değişikliği sadece Türkiye’nin değil, dünyanın sorunu haline geldi. Bu nedenle, uluslararası düzeyde işbirliği yaparak çözümler üretmeye çalışıyoruz.” dedi.
Arıcılara Kendi Irk ve Eko Tiplerini Koruma Tavsiyesi
Kekeçoğlu, Slovenya ile yürütülen projede, küresel ısınmanın arılar üzerindeki etkilerini ortaya koyarak, arıcılara gerekli önlemleri almaları konusunda uyarılarda bulunmayı amaçladıklarını belirtti. “Bu modelleme ile UVB ışınlarının arılar üzerindeki etkilerini laboratuvar ortamında inceledik,” diyen Kekeçoğlu, Türkiye’deki arı ırklarının UVB ışınlarına karşı nasıl davrandığını araştırdıklarını ifade etti.
Proje kapsamında, arıların UVB ışığından kaçma davranışlarının yanı sıra genetik yapılarına ve stres parametrelerine olan etkileri de değerlendiriliyor. Kekeçoğlu, “İki farklı dalga boyunda, 400 ve 800 nanometre dalga boyunda ultraviyole ışınlarının etkilerini inceledik. Arıların öncelikli olarak kaçma davranışı gösterdiğini, ardından da adaptasyon davranışı geliştirdiğini gözlemledik.” şeklinde konuştu.
Kekeçoğlu, arıların adaptasyon davranışlarının farklı şekillerde yorumlanabileceğini belirterek, “Eğer adaptasyon gelişirse, oksidatif stres oluşabilir ki bu da arıları olumsuz etkiler.” dedi. Ayrıca, bu durumun biyoçeşitlilik üzerinde de etkili olabileceğini sözlerine ekledi.
Projenin İlk Etap Çalışmaları Tamamlandı
Projenin ilk aşama çalışmalarının tamamlandığını bildiren Kekeçoğlu, Anadolu bal arısının UV ışınlarına karşı adaptasyon sağladığını ve zarar görmediğini ifade etti. “Bu, belki de Türkiye’nin yerli ırkına özgü bir özellik,” diyen Kekeçoğlu, ilerleyen süreçte farklı arı ırkları ve arı hastalıkları üzerindeki etkilerin de değerlendirileceğini özellikle vurguladı.
(Haber Merkezi)
