Geçtiğimiz ay Bolu’da bir kadına nadir görülen “deli dana” hastalığı teşhisi konmasının ardından, 20 yıllık veteriner hekim Ayhan Güneş, konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Hastalığın özellikle sakatat yoluyla insanlara bulaştığını belirten Güneş, belirtiler ortaya çıktığında tedavinin mümkün olmadığını ve hastalığın ölümcül seyrettiğini ifade etti. “İnsanda 6-12 ay içerisinde ölüm görülür” diyen Güneş, kaçak kesim etlerden uzak durulması ve etlerin iyi pişirilmesi gerektiğine dikkat çekti.
Beyin Dokusunda Hastalık Saptandı
Edinilen bilgilere göre, Z.A. isimli kadın boğaz ağrısı, mide bulantısı ve baş dönmesi şikâyetleriyle İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne başvurdu. Alınan örneklerin İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Nörodejeneratif Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı’nda yapılan analizinde, Z.A.’nın beyin dokusunda “deli dana” hastalığına rastlandı. Z.A.’nın İzzet Baysal Devlet Hastanesi Palyatif Ünitesi’nde izole bir şekilde tedavisine devam ediliyor.
“Yavaş İlerleyen Nörolojik Bir Tablo”
Veteriner hekim Ayhan Güneş, İhlas Haber Ajansı’na yaptığı açıklamalarda, hastalığın hayvanlardaki etkilerini şöyle özetledi:
“Ergin sığırların santral sinir sisteminde etkili olan yavaş seyirli, ilerleyici, nörolojik bir hastalıktır. Daha çok bu hastalık, virüslerle ve bakterilerle bulaşmaz. Prion adı verilen protein moleküllerinin bazı vücut dokularında birikmesiyle oluşur. Bu moleküller beyin ve santral sinir sitemlerine yerleşir. Daha çok hayvanlar da etkilidir.”
Güneş, hastalığın belirtileri arasında hayvanlarda istemsiz kas hareketleri, stres ve ani düşmelerin yer aldığını da belirtti. “Genelde hayvanların durum ve şeklinden anlarız. Hayvanların kaslarındaki istemsiz hareketleri açığa çıkar. Hayvanlarda oluşan gerginlik ve stres durumları ortaya çıkar. Aniden düşme semptomları belirir” diye konuştu.
“Sakatat Yoluyla Bulaşabilir”
Hastalığın insanlara nasıl geçtiğine de değinen Güneş, bulaş yollarını şu sözlerle anlattı:
“İnsanların, enfekte hayvan etlerini yemesi, kontamine yemlerle direkt temasta bulunması, hayvan sakatatlarının direkt tüketilmesiyle bu hastalık bulaşabilir. Hastalığı olan hayvanın sakatatı tüketilmemeli. Yüksek ateşte kavrulursa bu bulaşma daha aza inebilir.”
“Et Alırken ve Pişirirken Dikkatli Olunmalı”
Güneş, vaka üzerinden genelleme yapılmasının doğru olmadığını belirterek, halkı şu şekilde uyardı:
“O vakadan yola çıkarak, Bolu’daki hayvanlarda veya Türkiye’deki hayvanlarda deli dana hastalığı da olduğu söylenemez. Vatandaşın hastalığında kesin bir sonuç var mıdır? Onu da bilemeyeceğim. Özellikle insanlar et tüketiminde dikkatli olmalılar. Kaçak kesim yapılan yerlerden et almamalılar. Özellikle mezbahanelerde kesilen hayvanların etlerini tüketmeliler. Hiç bilmiyorsak eti iyi pişirmek lazım.”
“Belirtiler Başladığında Tedavi İmkânsız”
Veteriner Güneş, hastalığın insanlarda tespitinin oldukça zor olduğunu vurgulayarak, belirtiler görülene kadar fark edilmediğini söyledi:
“Hayvanların tedavisi de mümkün değil, kesiliyor veya o an ani bir şekilde ölüyor. Özellikle insanda deli dana hastalığı tespit edilemiyor, semptomlar görülmeden. Ancak semptomları görülmeye başladığı zaman titreme, kaslarda istemsiz hareketler gibi belirtilerden sonra iş işten geçmiş oluyor. İnsanda 6-12 ay içerisinde ölüm görülür.”
(İHA)
