Bolu’da 1987 yılında ortaya çıkarılan ve Roma dönemine ait olduğu belirlenen “Gladyatör Mezar Anıtı”, ilk kez ziyaretçilerin karşısına çıktı. Yaklaşık 1800 yıllık tarihiyle dikkat çeken anıt, kölelikten kurtulmak için arenalarda ölümüne mücadele eden gladyatörlerin isimlerini ve kazandıkları zaferleri günümüze ulaştırıyor.
Tepecik Mahallesi’nde Roma dönemine ait bir mezarlık alanında bulunan eser, Bolu Müzesi envanterine kaydedildikten sonra “Kalkhedon’dan Klaudiopolis’e” sergisi kapsamında ziyarete açıldı.
Milattan sonra 2. ve 3. yüzyıllara tarihlenen anıtın, Rahip Secundus tarafından “teke tek dövüşen gladyatörler” adına yaptırıldığı biliniyor. Üzerindeki 18 satırlık Grekçe yazıtta, gladyatörlerin isimleri, katıldıkları müsabakalar ve elde ettikleri zaferler tek tek yer alıyor.
“Bolu, Anadolu’daki 9 büyük antik stadyumdan birine sahip”
Bolu Müze Müdürü Atılgan Kaya, anıtın bölgedeki gladyatör dövüşlerinin önemini gösterdiğini belirterek şunları söyledi:
“Burası yalnızca bir yerleşim alanı değil aynı zamanda o dönemin en önemli gladyatör dövüşlerinin yapıldığı antik stadion alanı olarak da bilinmektedir. Çünkü Bolu, Anadolu bölgesindeki 9 büyük antik stadiondan birisine ev sahipliği yapmaktadır.”
Kaya, Roma döneminde özellikle Hadrianus zamanında Bolu’nun yoğun iskan aldığını, bu nedenle kentin antik eserler açısından zengin olduğunu vurguladı.
Gladyatörler özgürlük için savaşırdı
Anıt üzerinde kılıç-kalkan, provokatör, miğferli, ağ ve yabalı, atlı ve savaş arabası kullanan farklı türlerde gladyatörlerin isimleri ve zaferleri yazılı. Kaya, üç gün süren bu mücadelelerde kahramanlık gösterenlerin özgürlüklerine kavuştuğunu anlatarak şunları aktardı:
“Bu anıtta dövüşen gladyatörlerin tamamının ismi yer alıyor. Kaç müsabakaya katıldıkları ve kazandıkları zaferler işlenmiş. Bu da gösteriyor ki Roma’da olduğu gibi Klaudiopolis Antik Kentinde de gladyatör dövüşleri yapılıyordu. Buradaki stadion, Anadolu’daki son Roma stadionu olması bakımından da çok önemli.”
Bolu Müzesi’nde sergilenen Gladyatör Mezar Anıtı, hem Roma döneminin sosyal yapısına ışık tutuyor hem de özgürlük için savaşan gladyatörlerin hikâyelerini günümüze taşıyor.
(Haber: Sezai Ozan Dolgun)
