Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2025 yılına ilişkin fiyat analizini paylaştı. Bayraktar, hem markette hem üreticide en fazla fiyat artışının limonda yaşandığını, üretici ile market arasındaki farkın ise dikkat çekici boyutlara ulaştığını söyledi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2025 yılı boyunca market ve üretici fiyatlarında yaşanan değişimlere ilişkin kapsamlı bir değerlendirme yaptı. Bayraktar’ın paylaştığı verilere göre, markette takip edilen 41 ürünün 28’inde fiyat artışı yaşanırken, 13 üründe düşüş görüldü. Hem markette hem üreticide fiyatı en fazla artan ürün limon olurken, markette fiyatı en çok düşen ürün beyaz lahana, üreticide ise sivri biber oldu.
Limon Zirvede, Beyaz Lahana Dipte
Yıl genelinde market fiyatlarına bakıldığında, limon yüzde 133,4 ile en yüksek artışı gösterdi. Limonu elma, fındık ve Antep fıstığı izledi. Buna karşılık beyaz lahana, marul ve karnabahar gibi ürünlerde ciddi fiyat gerilemeleri yaşandı. Beyaz lahanadaki düşüş oranı yüzde 40’ı aştı.
Üreticide En Sert Dalgalanma Limon ve Sivri Biberde
Üretici cephesinde ise 33 ürünün 16’sında fiyat yükselirken, 15 üründe düşüş kaydedildi. Limon, üreticide yüzde 343’ü aşan artışla açık ara ilk sırada yer aldı. Antep fıstığı, kuru kayısı ve fındık da yüksek artış gösteren ürünler arasında yer aldı. En sert düşüş ise sivri biberde yaşandı; onu karnabahar, marul ve kuru soğan takip etti.
Üretici ile Market Arasındaki Fark Açılmaya Devam Ediyor
Aralık ayı verileri, üretici ile market arasındaki fiyat makasının ne kadar açıldığını bir kez daha ortaya koydu. Havuç, üreticiden markete ulaşana kadar yüzde 324’ü aşan farkla satıldı. Mandalina, kabak ve yeşil soğan da benzer şekilde markette katlanarak fiyatlanan ürünler arasında yer aldı.
Aralık Ayında En Fazla Artış Kabakta Görüldü
Aralık ayında markette fiyatı en hızlı yükselen ürün kabak oldu. Domates, salatalık ve patlıcan da artışta öne çıktı. Aynı dönemde ayçiçek yağı, toz şeker ve portakal fiyatlarında düşüş yaşandı. Üretici tarafında ise mandalina fiyatı yükselirken, beyaz lahana en fazla değer kaybeden ürün oldu.
Fiyat Değişimlerinin Nedeni Arz ve Sezon Geçişleri
Bayraktar, fiyatlardaki oynaklığın temel nedeninin mevsim geçişleri ve arz-talep dengesi olduğunu vurguladı. Seralarda güzlük üretimin sona ermesi ve baharlık ürünlerin henüz hasada hazır olmaması, sebze fiyatlarını yukarı çekti. Buna karşın kuru soğan, patates, havuç ve portakal gibi ürünlerde talep zayıflığı fiyatların gerilemesine yol açtı. Lahana ve marulda ise artan arz, fiyatları aşağı yönlü baskıladı.
