Yenilenebilir enerji yatırımları artıyor ancak altyapı yetersizliği ve piyasa yapıları, küresel dönüşümün önünde büyük engel oluşturuyor.
Küresel enerji sektöründe yenilenebilir kaynaklara yapılan yatırımlar artarken, altyapı ve piyasa yapılarındaki eksiklikler sistemin kapsamlı bir dönüşümünü zorunlu kılıyor. Bu çerçevede, yalnızca elektrik iletim altyapısına 2050 yılına kadar 21,4 trilyon dolarlık yatırım yapılması gerekiyor.
Enerji Sistemlerinde Entegrasyon Artıyor
Bir haber ajansı muhabirinin, uluslararası denetim ve analiz şirketi DNV’nin “Enerji Sektörü Analizi 2025 – Ayrık Yapılardan Bütünleşik Sistemlere” raporundan derlediği verilere göre, enerji sistemleri bağımsız sektörlerden çıkarak daha entegre ve karşılıklı bağımlı hale geliyor. Ancak mevcut altyapı ve yönetim modelleri bu dönüşüme ayak uyduramıyor.
Mevcut Altyapı Yetersizliği
Raporda yer alan araştırmada, enerji yöneticilerinin yüzde 96’sı mevcut elektrik iletim altyapısının yenilenebilir enerji üretim alanları ile yüksek talep bölgelerini yeterince bağlayamadığını belirtiyor. Yenilenebilir enerji sektöründeki katılımcıların ise sadece yüzde 19’u mevcut iletim planlarının yeterli olduğunu düşünüyor.
Kritik Yatırım İhtiyacı
Elektrik iletim sistemlerinin modernizasyonu için iletim altyapısına 2050’ye kadar 21,4 trilyon dolarlık yatırım yapılması gerekiyor. Katılımcıların yüzde 84’ü mevcut altyapının ihtiyaçları karşılamadığını, yüzde 86’sı ise izin süreçlerinin net sıfır hedefleri önünde en büyük engel olduğunu belirtiyor.
ABD Enerji Krizi Örneği
Raporda, 2021 yılında ABD’nin Teksas eyaletinde doğal gaz üretimi ile elektrik üretimi altyapıları arasındaki koordinasyon eksikliği nedeniyle yaşanan ve 200’den fazla kişinin hayatını kaybettiği enerji krizi önemli bir örnek olarak gösteriliyor.
Bütüncül Enerji Sistemi Gerekliliği
Enerji sistemlerinin elektrik, doğal gaz ve tüketici davranışları gibi unsurların bir arada ele alınması gereken bir bütünlük içinde yönetilmesi gerektiği vurgulanıyor. Yatırımların sadece miktarı değil, doğru alanlara yönlendirilmesi kritik önem taşıyor.
Enerji Yoğun Sektörlerin Rolü
Rapor, büyük tüketicilerin, özellikle sanayi tesislerinin, şebeke üzerindeki yükü azaltma ve çözüm sunma potansiyeline sahip olduğunu ortaya koyuyor. 2025 itibarıyla enerji yoğun sektörlerin yüzde 35’i özel enerji üreticileriyle ikili anlaşmalar yaparken, yüzde 51’i şebekelerin yenilenebilir hedefleri karşısında yetersiz olduğunu düşünüyor.
Sistemsel Bir Evrim
DNV raporu enerji geçişini sadece kaynak değişimi değil, “sistemsel bir evrim” olarak tanımlıyor. Teknolojik yatırımların yanı sıra piyasa yapıları, dijital sistemler, tüketici koordinasyonu ve altyapı izin süreçlerinin “bütüncül enerji sistemi” anlayışıyla yönetilmediği sürece dönüşümün aksayacağı belirtiliyor.
(AA)
