Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi (BAİBÜ) akademisyenleri, bor madeninden üretilen ve yüksek koruma sağlayan, konforlu kullanım sunan iki farklı cerrahi maske geliştirdi.
BAİBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi tarafından 2023 yılında hazırlanan proje, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığının desteğiyle hayata geçirildi. Projede Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Tekstil Mühendisliği ile BAİBÜ’nün kimya, hemşirelik ve mikrobiyoloji bölümlerinden akademisyenler görev aldı.
İki Farklı Maske Üretildi
Projenin yürütücülüğünü Prof. Dr. Arzu Özcan İlçe üstlenirken, Prof. Dr. Cevher Altuğ, Prof. Dr. Sibel Kaplan, Dr. Öğr. Üyesi Ganime Esra Soysal, Öğr. Gör. Şeyda Karabörk ve Sanaz Lakestani Sarkarati de ekipte yer aldı. Geliştirilen maskelere “aktif karbonlu yüksek filtrasyonlu bor maske (AK-B-MASK)” ve “yüksek filtrasyonlu bor maske (B-MASK)” isimleri verildi.
Testler BAİBÜ Merkezinde Yapıldı
BAİBÜ Bilimsel Endüstriyel ve Teknolojik Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde yapılan testlerde, bu maskelerin benzerlerine göre kimyasal kirleticilere, bakteri ve virüslere karşı daha yüksek filtreleme sağladığı tespit edildi. Ürün için Türk Patent Enstitüsü aracılığıyla uluslararası patent başvurusu yapıldı.
Prof. Dr. Arzu Özcan İlçe, borun uçak sanayiinden ilaç sektörüne kadar pek çok alanda kullanıldığını ve bu projede cerrahi maske üretiminde de etkili şekilde değerlendirildiğini belirtti. Daha önce bor katkılı cilt bakım ve yara kremleri geliştirdiklerini, bu tecrübeyle yola çıkarak maske projesini oluşturduklarını aktardı.
İlçe, maskenin özel borlu filtresiyle cerrahi maske formunda olduğunu vurgulayarak şu bilgileri verdi:
“Diğer maskelerle kendi maskelerimizi karşılaştırdık. N95/FFP2 ve N99/FFP3 maskeleri bizi koruyor ama takan kişiyi zorluyor çünkü oldukça kalın dokuda oldukları için soluk alıp vermek oldukça zor. Ayrıca bunların karbondioksit retansiyonuna (birikme) neden olduğuna dair de çalışmalar var. Bizim maskemiz cerrahi maskeye benziyor, ortasında özel nanoteknolojiyle yerleştirdiğimiz borlu filtremiz var. Cerrahi maske, N95/FFP2, N99/FFP3 ve bizim borlu maskemizi önemli kimyasal kirleticiler olan uçucu organik bileşikler ve polisiklik aromatik hidrokarbonlar açısından geçirgenliklerini karşılaştırdık. En az geçirgen olan, ortamdaki kirleticilerden en fazla koruyan bizim ürettiğimiz borlu maske olduğunu gördük. Maskelerin viral ve bakteriyel filtrasyonunun N99 ve N95 maske ile eş değer, kullanımının ise onlardan daha konforlu olduğunu gördük.”
Sadece Sağlıkta Değil, Sanayide de Kullanılabilecek
Bor katkılı maskelerin yalnızca sağlık sektöründe değil, kimyasal kirleticilerin bulunduğu endüstriyel ortamlarda da etkili olacağına dikkat çeken İlçe, şu ifadeyi kullandı:
“Maskelerimiz hastanenin her alanında, yoğun bakımlar, ameliyathaneler, acil servisler, klinikler, ayrıca endüstride kimyasal kirleticilerin olduğu oto sanayide, boya sanayide ya da farklı endüstrilerde kullanılabilir.”
Maskelerin ticarileştirilmesi için yatırımcı desteğine ihtiyaç duyduklarını vurgulayan İlçe, “Maskelerin uluslararası patent başvurularını gerçekleştirdik. Maskenin ticarileşmesi konusunda yatırımcılardan destek bekliyoruz.” dedi.
(Haber: Murat Kalaycı)
